Η περιοχή κάτω από την απάθεια είναι μια περιοχή χωρίς πόνο, χωρίς ενδιαφέρον και χωρίς τίποτε άλλο που να έχει σημασία για κανέναν. Είναι όμως μια περιοχή σοβαρού κινδύνου, επειδή βρίσκεται κανείς κάτω από το επίπεδο από το οποίο είναι σε θέση να ανταποκριθεί σε κάτι και μπορεί με ανάλογο τρόπο να χάσει τα πάντα, χωρίς φαινομενικά να το παρατηρεί.

Ένας εργάτης που είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση –και που στην πραγματικότητα αποτελεί μειονέκτημα για τον οργανισμό στον οποίο δουλεύει– μπορεί να μην είναι ικανός να νιώσει πόνο ή οποιοδήποτε συναίσθημα για οποιοδήποτε θέμα. Είναι κάτω από την απάθεια. Έχουμε δει εργάτες που χτυπούνε το χέρι τους και «δε δίνουν καμιά σημασία» – συνεχίζουν να δουλεύουν ακόμα κι αν το χέρι τους είναι πάρα πολύ άσχημα χτυπημένο. Άνθρωποι που δουλεύουν σε ιατρεία βιομηχανικών περιοχών εκπλήσσονται πολύ μερικές φορές, όταν ανακαλύπτουν πόσο λίγη προσοχή δίνουν μερικοί εργάτες στα τραύματά τους. Είναι δυσάρεστο το γεγονός ότι, οι άνθρωποι που δεν προσέχουν καθόλου τα ίδια τους τα τραύματα και δεν αισθάνονται καν πόνο από τα τραύματα αυτά, δεν είναι και ούτε πρόκειται να γίνουν, χωρίς φροντίδα από έναν Σαηεντολόγο, αποδοτικοί άνθρωποι. Αποτελούν μειονέκτημα για το περιβάλλον τους. Δεν αντιδρούν κατάλληλα. Αν ένα τέτοιο άτομο δουλεύει με γερανό και ξαφνικά ο γερανός ξεφύγει από τον έλεγχο και είναι έτοιμος ν’ αδειάσει το φορτίο του πάνω σ’ ένα τσούρμο άντρες, ο χειριστής του γερανού που βρίσκεται στην υποαπάθεια θ’ αφήσει το γερανό ν’ αδειάσει το φορτίο. Μ’ άλλα λόγια, είναι ένας πιθανός δολοφόνος. Δεν μπορεί να σταματήσει τίποτε, δεν μπορεί να αλλάξει τίποτε και δεν μπορεί να ξεκινήσει τίποτε. Κι όμως, με κάποιες μηχανικές αντιδράσεις, καταφέρνει να μένει σε μια δουλειά για κάποιο χρονικό διάστημα. Τη στιγμή, όμως, που θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια πραγματική έκτακτη ανάγκη, κατά πάσα πιθανότητα δε θα αντιδράσει κατάλληλα, και το αποτέλεσμα θα είναι να συμβεί ατύχημα.

Στις βιομηχανίες όπου συμβαίνουν ατυχήματα, αυτά προέρχονται από τα άτομα που βρίσκονται στο επίπεδο της υποαπάθειας. Όπου γίνονται σοβαρά λάθη που κοστίζουν στις επιχειρήσεις πολλά λεφτά, χαμένο χρόνο και δημιουργούν άλλες δυσκολίες σε σχέση με το προσωπικό, ανακαλύπτει κανείς ότι αυτά προέρχονται σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις από τα άτομα που βρίσκονται σε υποαπάθεια. Επομένως, μη νομίζετε ότι είναι καθόλου χρήσιμη σε κανέναν κάποια απ’ αυτές τις καταστάσεις όπου κάποιος είναι ανίκανος να αισθάνεται οτιδήποτε, αισθάνεται μουδιασμένος ή είναι ανίκανος να νιώσει πόνο ή χαρά. Δεν είναι. Όποιος βρίσκεται σ’ αυτή την κατάσταση δεν μπορεί να έχει έλεγχο των πραγμάτων και, μάλιστα, δεν είναι αρκετά στον «παρόντα χρόνο» για να είναι υπό τον έλεγχο κάποιου άλλου, οπότε κάνει πράγματα παράξενα και απρόβλεπτα.

Ακριβώς όπως ένα άτομο μπορεί να βρίσκεται χρονίως σε υποαπάθεια, έτσι μπορεί να βρίσκεται και σε απάθεια. Αυτό είναι αρκετά επικίνδυνο επίπεδο, αλλά τουλάχιστον εκφράζεται. Αναμένεται επικοινωνία από το άτομο το ίδιο, όχι από κάποιο «κύκλωμα» ή «εκπαιδευτικό μοντέλο».

Οι άνθρωποι μπορεί να βρίσκονται χρονίως στη θλίψη, χρονίως στο φόβο, χρονίως στο θυμό, στον ανταγωνισμό ή στην ανία ή, πραγματικά, μπορεί να είναι «κολλημένοι στον ενθουσιασμό». Ένα άτομο που είναι αληθινά ικανό είναι συνήθως αρκετά γαλήνιο σχετικά με τα πράγματα. Μπορεί, όμως, να εκδηλώσει και άλλα συναισθήματα, και είναι λάθος να πιστεύουμε ότι η απόλυτη γαλήνη έχει κάποια αληθινή αξία. Όταν κάποιος δεν μπορεί να κλάψει για μια κατάσταση που απαιτεί δάκρυα, τότε ο χρόνιος τόνος του δεν είναι η γαλήνη. Η γαλήνη μπορεί μάλλον εύκολα να θεωρηθεί εσφαλμένα ως υποαπάθεια, αλλά βεβαίως μόνο από έναν πολύ ανίδεο παρατηρητή. Μια ματιά στη φυσική κατάσταση αυτού του ατόμου είναι αρκετή για να σε κάνει να καταλάβεις τη διαφορά: Οι άνθρωποι που είναι κάτω από την απάθεια είναι συνήθως πολύ άρρωστοι.

Στο επίπεδο καθενός από τα συναισθήματα έχουμε ένα επίπεδο επικοινωνίας. Στην πραγματικότητα, ένα άτομο που βρίσκεται στην υποαπάθεια δεν επικοινωνεί καθόλου. Δίνει κάποια κοινωνική απόκριση ή χρησιμοποιεί ένα εκπαιδευτικό μοντέλο ή, όπως λέμε, «κύκλωμα». Το ίδιο το άτομο δε φαίνεται να είναι εκεί και δε μιλάει πραγματικά. Γι’ αυτό η επικοινωνία του είναι μερικές φορές παράξενη, για να μην πούμε τίποτα χειρότερο. Κάνει λάθος πράγματα σε λάθος στιγμή. Λέει λάθος πράγματα σε λάθος στιγμή. Φυσικά, όταν ένα άτομο είναι «κολλημένο» σε κάποιο επίπεδο της Τονικής Κλίμακας –υποαπάθεια, απάθεια, θλίψη, φόβο, θυμό, ανταγωνισμό, ανία, ενθουσιασμό ή γαλήνη– η επικοινωνία που εκφράζει περιέχει αυτό το συναισθηματικό τόνο. Ένα άτομο που είναι πάντοτε θυμωμένο για κάτι είναι κολλημένο στο θυμό. Ένα τέτοιο άτομο δε βρίσκεται σε τόσο άσχημη κατάσταση όσο κάποιος στην υποαπάθεια, αλλά εξακολουθεί να είναι μάλλον επικίνδυνο για τους γύρω του, γιατί θα προκαλεί μπελάδες. Επιπλέον, ένα άτομο που είναι θυμωμένο δεν ελέγχει καλά τα πράγματα. Τα χαρακτηριστικά επικοινωνίας των ανθρώπων σ’ αυτά τα διάφορα επίπεδα στην Τονική Κλίμακα είναι πολύ εντυπωσιακά. Λένε πράγματα και χειρίζονται την επικοινωνία με ένα ξεχωριστό και χαρακτηριστικό τρόπο σε κάθε επίπεδο της Τονικής Κλίμακας.

Υπάρχει επίσης και ένα επίπεδο πραγματικότητας για κάθε επίπεδο στοργής της Τονικής Κλίμακας. Η πραγματικότητα είναι ένα θέμα εξαιρετικού ενδιαφέροντος, επειδή έχει σχέση, κυρίως, με σώματα που είναι σχετικά στερεά. Με άλλα λόγια, ο βαθμός στερεότητας των πραγμάτων και ο συναισθηματικός τόνος των ανθρώπων έχουν μια ξεκάθαρη σχέση. Άτομα που βρίσκονται χαμηλά στην Τονική Κλίμακα δεν μπορούν να ανεχτούν στερεά σώματα. Δεν μπορούν να ανεχτούν ένα συμπαγές αντικείμενο. Δεν τους είναι πραγματικό. Είναι λεπτό ή του λείπει βάρος. Καθώς ανεβαίνουν στην κλίμακα, το ίδιο αντικείμενο γίνεται όλο και πιο συμπαγές και τελικά μπορούν να το δουν ακριβώς όπως είναι, με τον πραγματικό βαθμό στερεότητάς του. Με άλλα λόγια, αυτά τα άτομα έχουν μια συγκεκριμένη αντίδραση προς τη μάζα σε διάφορα σημεία πάνω στην τονική κλίμακα. Τα πράγματα τους φαίνονται φωτεινά ή πάρα πολύ μουντά. Αν μπορούσες να δεις μέσα από τα μάτια κάποιου που βρίσκεται σε υποαπάθεια, θα έβλεπες έναν κόσμο πολύ ακαθόριστο, αχνό, ονειρικό, ομιχλώδη και πλασματικό. Αν έβλεπες μέσα από τα μάτια κάποιου θυμωμένου, θα έβλεπες έναν κόσμο «απειλητικά» συμπαγή, όπου όλα τα στερεά σώματα εκδηλώνουν κάποια «βαναυσότητα» απέναντί του. Αλλά, παρόλα αυτά, δε φαίνονται αρκετά συμπαγή ή αρκετά αληθινά ή ορατά σε κάποιο άτομο που βρίσκεται σε καλή κατάσταση. Ένα άτομο που βρίσκεται σε γαλήνη μπορεί να δει τα στερεά όπως είναι, όσο φωτεινά είναι, και μπορεί να ανεχτεί πράγματα που έχουν τεράστιο βάρος ή στερεότητα χωρίς να αντιδρά σ’ αυτά. Με άλλα λόγια, καθώς ανεβαίνουμε προς τα πάνω στην Τονική Κλίμακα, από το χαμηλότερο προς το υψηλότερο σημείο, τα αντικείμενα γίνονται όλο και πιο συμπαγή και όλο και πιο πραγματικά.