OPDRACHT >> 15. Lees: “Strategische Planning”

STRATEGISCHE PLANNING

De studie van planning en taakstellingen is niet volledig zonder het onderwerp strategische planning onder de loep te nemen. Dit is van een dermate groot belang dat het een diepgaande studie verdient, zowel van de definitie ervan en hoe het gebruikt wordt als van de relatie ervan tot andere aspecten van management. 

De term “STRATEGIE” is afgeleid van de Griekse woorden: 

strategos, wat “generaal” betekent,

stratos, wat “leger” betekent, en

agein, wat “leiden” betekent.

STRATEGIE verwijst dus volgens het woordenboek naar een plan voor het voeren van een oorlog in zijn geheel of een bepaald operatiegebied ervan. 

Bij uitbreiding heeft het ook de betekenis gekregen van een plan voor de vaardige algehele beleidsvoering over een groot gebied waarin men opereert, of een deel van het gebied van zulke operaties, teneinde een bepaald doel of resultaat te bereiken. 

Dit is de planning die plaatsvindt op het hoogste niveau omdat deze, om effectief te zijn, moet gebeuren vanuit een positie waarin men overzicht heeft over de algehele bestaande situatie. 

Het is de formulering van de plannen die iemand voor ogen staan voor het bereiken van een grootschalig doel. Bovendien ligt in de definitie ervan het idee besloten dat men handig gebruik zal maken van ressources of manoeuvres om de vijand te slim af te zijn of om de bestaande obstakels te overwinnen om het doel te bereiken. 

Het is de centrale strategie die wordt uitgewerkt aan de top en die, als een paraplu, de activiteiten van de niveaus eronder overkoepelt. 

Dit zegt ons wat strategische planning is.

Wat Strategische Planning doet

Wat strategische planning doet is richting geven aan de activiteiten van alle lagere niveaus. Alle op tactisch gebied liggende plannen, programma’s en projecten die op de lagere niveaus moeten worden uitgevoerd om de doelstelling te bereiken, vinden hun oorsprong in het strategische plan aan de top. Dat is het overkoepelende plan aan de hand waarvan alle hier genoemde acties worden gecoördineerd. 

Dit geeft een duidelijke kijk op de reden waarom strategische planning zo enorm belangrijk is en waarom zij, wil het beleid effectief en succesvol zijn, in handen moet liggen van degenen die op het hoogste niveau het beleid bepalen. 

Wat gebeurt er wanneer de strategische planning ontbreekt? Wel, wat gebeurt er bij oorlogvoering als de strategie niet wordt doorgenomen? 

Troepen die zich op belangrijke posities bevinden, kunnen aan de flanken zonder dekking en ondersteuning komen te zitten, terwijl andere troepen op de een of andere onbelangrijke buitenpost zinloze gevechten leveren. Voorraden en munitie kunnen in het verkeerde gebied worden ingezet of zelfs helemaal niet worden aangevoerd. Dit alles resulteert in tegenstrijdige bevelen, geblokkeerde lijnen en vastlopende manoeuvres, verspilde ressources en verloren veldslagen. Bij het ontbreken van een plan is er gebrek aan coördinatie en heerst er een toestand van wanorde; alles valt uiteen. Kortom, rampzalig. 

Wat een verschil vergeleken met een sterke, gecoördineerde, resolute inzet om het doel te bereiken! 

Wanneer je dit alles “vertaalt” naar je eigen activiteiten, krijg je een nog duidelijker beeld van de reden waarom er op het hoogste managementniveau een strategisch plan moet worden uitgewerkt. Het belangrijkste woord is hier “uitgewerkt”. Het kan niet worden veronachtzaamd of nagelaten. Men mag niet aannemen dat het wel zal worden uitgewerkt. Het strategische plan moet worden uitgewerkt en vastgelegd en zij moet bekend worden gemaakt, al is het alleen maar aan de mensen die zich direct onder het hoogste managementniveau bevinden. Op deze manier kunnen zij voor coördinatie en correcte taakstellingen zorgen. 

Doelstelling en Strategische Planning

Een strategisch plan begint met het observeren van de omstandigheden die moeten worden aangepakt of de doelstelling die moet worden verwezenlijkt. 

Dat brengt altijd een uiteenzetting met zich mee van de specifieke doelstelling of doelstellingen die moeten worden bereikt. 

Als de doelstelling eenmaal is vastgesteld, is het mogelijk om er de verschillende strategische plannen uit af te leiden. 

Het komt erop neer dat STRATEGIE KAN WORDEN OMSCHREVEN ALS DE AANPAK WAARMEE MEN DAADWERKELIJK OP EFFECTIEVE EN SNELLE WIJZE EEN DOELSTELLING KENBAAR MAAKT EN DE ZAAK ECHT IN HET STOFFELIJK UNIVERSUM IN WERKING ZET; MET VOLDOENDE VAART EN ZONDER DAT DE BOEL FOUT LOOPT. 

Om de doelstelling te bereiken kan elk strategisch plan de noodzaak inhouden dat er vanuit een of meer verschillende sectoren, een aantal ingrijpende acties wordt uitgevoerd. Deze acties worden in zeer algemene termen verwoord, omdat ze een weergave zijn van de aanvankelijke algehele planning die in de beginfase heeft plaatsgevonden. Hieruit kan men dan de tactische planning afleiden. Al deze zaken moeten echter goed in elkaar passen. 

Voorbeeld:

Situatie: Papierproducent ABC blijft zich, hoewel dit bedrijf nog steeds zijn voorheen succesvolle lijn met papierproducten voortzet, alleen maar concentreren op zijn gewone, reeds bestaande klantenkring, terwijl het bedrijf een aantal potentiële doelgroepen verwaarloost. Het stevent in hoog tempo af op een faillissement en verliest zijn managers aan bedrijven waar “betere doorgroeimogelijkheden” zijn.

Doelstelling: Ervoor zorgen dat het bedrijf een papierproducent wordt met alles erop en eraan die al zijn potentiële klanten bereikt met de grootschalige verkoop van bestaande en nieuwe producten, terwijl het daarnaast op grote schaal doorgaat met de verkoop en serviceverlening aan zijn gewone klantenkring om zo de solvabiliteit van het bedrijf te herstellen en een reputatie als winstgevend, progressief bedrijf met doorgroeimogelijkheden op te bouwen. 

Strategisch Plan: Op basis van de omstandigheden en de doelstelling die nu is vastgesteld, zou de strategische planning er ongeveer als volgt uit kunnen zien:

1. Om de verliezen een halt toe te roepen is de meest dringende en belangrijkste actie (zonder welke lopende zaak dan ook te onderbreken en zonder welke andere afdeling dan ook te verstoren of te ontmantelen) een nieuwe verkoopafdeling (naast de bestaande) op poten te zetten en functionerend te krijgen. Deze krijgt als prioriteit: voor de huidige lijn van producten onmiddellijk een nieuwe klantenkring op te bouwen uit (a) de papierdetailhandel, (b) de papiergroothandel en (c) directe mailing. Nette, ervaren verkopers zullen moeten worden aangetrokken om aan het hoofd van elk van deze afdelingen te staan en verder zullen er in groten getale nog andere professionele verkopers moeten worden aangesteld. Deze kunnen worden aangenomen tegen een minimaal basissalaris; het maximaal toegestane deel van hun inkomen moeten ze via provisies verdienen. Deze aanpak kan dan worden uitgebreid naar grotere gebieden, door gebruik te maken van districtshoofden, verkopers die andere verkopers op gang helpen, en zelfs deur-tot-deur verkopers. Als onderdeel van dit plan zullen er provisiesystemen, speciale kortingspakketten, advertenties en andere promotionele middelen moeten worden uitgewerkt. Als men hier onmiddellijk mee begint zal dit de verkoop omhoog stuwen, de verliezen compenseren en een groei in gang zetten waardoor het bedrijf in korte tijd enorme winsten boekt. 

2. Terwijl de onmiddellijke consoliderende acties plaatsvinden, moeten de huidige verkopen en de dienstverlening aan de klanten op peil worden gehouden. Tegelijkertijd zullen de verkoop- en productiegegevens van de huidige medewerkers moeten worden nagegaan en er moet tevens een grondige inspectie van de boeken plaatsvinden om achter de herkomst van de verliezen te komen. Ieder onproductief personeelslid zal moeten worden ontslagen en diegenen die wel productief zijn moeten worden gehandhaafd. Als er fraude of financiële onregelmatigheden zouden worden ontdekt, zal dit moeten worden aangepakt met gepaste juridische maatregelen. Met andere woorden, de huidige werkwijze moet volledig worden herzien en opgeschoond, en de productiviteit moet niet alleen op niveau blijven maar zoveel mogelijk worden verhoogd; daarbij moeten er productietaakstellingen worden vastgesteld en deze moeten worden gehaald.

3. Er moet een programma worden uitgewerkt waarbij onder alle doelgroepen enquêtes worden gehouden om te ontdekken welke nieuwe papierproducten in een behoefte zullen voorzien of door de doelgroepen zullen worden gekocht. Op basis van de resultaten van deze enquêtes kan dan een nieuwe lijn papierproducten (naast de oude bestaande lijn) worden ontwikkeld; deze artikelen kunnen dan worden geproduceerd, gepromoot en op grote schaal worden verkocht. Het programma voor het op poten zetten van de nieuwe lijn producten zal de financiering, de organisatie van de nieuwe productie-eenheid (waaronder het aantrekken van nette managers, bedreven ontwerpers en alle noodzakelijk gebleken extra werknemers) alsmede de aanschaf van alle extra benodigde machinerieën of materialen moeten omvatten. Het zal ook grootschalige PR-, reclame- en verkoopcampagnes moeten omvatten die de omvang van de verkopen van zowel de nieuwe als de oude producten op een hoog peil zullen brengen. Aan deze planning moet ook een campagne gekoppeld zijn voor de verbetering van het imago van het bedrijf – als pionier op het terrein van papierproducten met doorgroeimogelijkheden voor managers die daarin geïnteresseerd zijn. 

 

Een dergelijk strategisch plan corrigeert niet alleen slechte omstandigheden, maar verandert deze in omstandigheden waarin er in hoge mate sprake is van winst en groei voor de toekomst van het hele bedrijf. 

Waar men op uit is, is de zaak uit de puree te halen en te laten uitgroeien tot een ongekend hoog niveau van economische levensvatbaarheid. 

Vanuit dit strategische plan moet er tactische planning plaatsvinden, waarbij men uitgaat van de breed opgezette strategische taakstellingen en deze onderverdeelt in tot exacte taakstellingen uitgewerkte acties, waarmee de strategische planning ten uitvoer moet worden gebracht. 

Men zou hiermee een flink aantal mensen aan het werk hebben en het is dan van essentieel belang dat ze allemaal een duidelijk inzicht in het doel hebben en dat er intern in de algehele campagne geen tegenstrijdige punten zijn. Iemand die vluchtig kennis neemt van de plannen heeft wellicht geen oog voor de reikwijdte ervan, tenzij hij de situatie begrijpt en beschikt over een algemene over de gehele linie geldende doelstelling vanwaaruit hij de details van zijn tactische planning kan uitwerken. 

Het is heel gebruikelijk dat men het bij de tactische uitvoering van de strategische planning noodzakelijk vindt om enige wijzigingen aan te brengen in de tactische taakstellingen of nieuwe toe te voegen, of, wanneer ze onnodig blijken te zijn, er zelfs enkele weg te laten. 

Het tactische beleid naar aanleiding van de strategische planning is een beetje een kunst op zich, dus deze aanpassingen zijn toegestaan. 

In aanmerking genomen dat je over een goede doelstelling beschikt aan de hand waarvan de zaken kunnen worden gecoördineerd, kunnen vervolgens de strategische acties worden uitgewerkt die voor het bereiken ervan noodzakelijk zijn en kunnen deze worden opgevolgd door de tactische plannen waarmee de strategische plannen kunnen worden verwezenlijkt. 

Op deze manier kan een groep ervoor zorgen dat het in alle opzichten goed gaat. Wanneer alle krachten zijn gebundeld tot een enkele voorwaartse stuwkracht, kan er een enorme hoeveelheid kracht worden ontwikkeld. 

Men zorgt er dus voor dat de doelstelling onder woorden wordt gebracht en van daaruit bepaalt men welke strategie zal worden gebruikt om de doelstelling te verwezenlijken; daarmee slaat men dan de brug van de doelstelling naar de tactische uitvoerbaarheid ervan. 

Wanneer het strategische plan, samen met de doelstelling ervan, naar voren is gebracht, wordt het door het eerstvolgende lager gelegen managementniveau opgepakt en omgezet in tactische planning. 

Strategische versus Tactische Planning

Strategie is iets heel anders dan tactiek. 

Dit punt moet door de verschillende managementniveaus duidelijk worden begrepen. 

Er bestaat een zeer, zeer groot verschil tussen een strategisch plan en een tactisch plan. 

Tactische planning wordt gebruikt om een schermutseling te winnen, terwijl strategische planning wordt gebruikt om de hele campagne te winnen. 

Het strategische plan is het grootschalig langetermijnplan voor het behalen van de eindoverwinning, terwijl een tactisch plan vertelt wie er exact wat moet bewegen en waar naartoe, en wat er op dat punt exact moet gebeuren. 

Het tactische plan moet opgaan in het strategische plan en zorgen dat het strategische plan wordt verwezenlijkt. En het moet dit doen met precieze, uitvoerbare taakstellingen. 

En dat is wat management in wezen is. 

De Overbrugging tussen Doelstelling en Tactiek

Eén fout die heel vaak wordt gemaakt door personeel dat niet is getraind, is dat zij van de doelstelling overspringen op de tactische planning en het strategische plan overslaan. En dat werkt niet. De reden waarom het niet werkt is dat de zaak zal ontsporen als het in taakstellingen onderverdeelde tactische plan niet op één lijn met een strategisch plan ligt. 

Het punt dat men hier moet begrijpen, is dat de tactische planning wordt gecreëerd door de strategische planning. Je zult je doelstelling niet bereiken als je geen strategie uitwerkt en gebruikt om die te bereiken. Op basis van die strategie werk je de tactische stappen uit die je moet zetten om de strategie ten uitvoer te brengen. Als je echter van doelstelling naar tactiek overspringt en de strategie negeert, zul je de plank volledig misslaan. 

Tussen doelstelling en tactiek ligt dus altijd de fase van strategische planning. Je zou kunnen zeggen dat een strategisch plan is bedoeld als middel om de doelstelling in werking te laten treden. 

Eigenlijk is het een plan dat te maken heeft met behendigheid. 

Misschien ben je je heel goed bewust van de doelstelling en misschien kun je best een aantal tactische taakstellingen bedenken die ermee in verband staan. En mogelijkerwijs zullen die taakstellingen op zichzelf best werken. Maar de doelstelling is omstandigheden afgehandeld te krijgen en bij afwezigheid van een strategische aanpak daarvoor, kun je nog steeds tegen hetzelfde probleem aanlopen. 

Door een werkelijke brug te slaan tussen de doelstelling en de tactiek (die brug is de strategische kant ervan), zal de doelstelling op zijn minst een kans van slagen hebben. 

zijkanten.

een militaire basis met een kleine troepenmacht, die gelegerd is op een plek ver van de hoofdmacht, en die aangewezen is om een bepaalde plek of gebied te bewaken.

de klanten van een professionele organisatie of firma, die als groep worden beschouwd.

registratie van de gelden die door een bedrijf zijn uitgegeven en ontvangen.

persoonlijk gebruik van gelden of goederen die aan iemand zijn toevertrouwd door anderen, zonder dat zij ervan weten of er toestemming voor hebben gegeven.